Razi Nurullayev: Qerb Iranla qaz sazişini nece qarşilayacaq?

13 November, 2009, 12:06

Elxan Mehdiyev: «Qerb demir ki, Iranla emekdaşliq etmeyin»

Razi Nurulayev: «Eger bu addim Amerika ile razilaşdirilmayibsa, onlar buna sert reaksiya vere biler»

Noyabrin 11-de Azerbaycan ve Iran arasinda tebii qazin alqi-satqisina dair memorandum imzalanib. Iki ölke arasinda imzalanan müqavile çerçivesinde ARDNŞ Iran Milli Qaz Şirketine qaz satacaq. Ilkin merhelede satilacaq qazin hecmi 500 mln kubmetr nezerde tutulsa da, sonraki merhelede hecm artirilacaq. Xatirladaq ki, bir müddet evvel dövlet başçisi keçirdiyi müşavirede Azerbaycan qazinin Rusiya ve Irana satila bileceyini demişdi. O zaman hakimiyyetin Türkiye ile münasibetlerinin keskinleşmesi fonunda prezidentin bu beyanati bezi ekspertler terefindn tezyiq kimi qiymetlendirildi. Lakin indi deyilenler reallaşmağa yaxindir. Bele olan halda Qerbin Azerbaycanin atdiği bu addima reaksiyasi nece ola biler?

Meseleye münasibet bildiren konfliktoloq Elxan Mehdiyevin sözlerin göre, Qerbin bu qerari nece qebul etmesinden asili olmayaraq Azerbaycan qonşulari ile elaqeleri öz menafelerine uyğun qurur: “Qerb demir ki, Iranla emekdaşliq etmeyin. Iranla qaz emekdaşliğina heç bir beynelxalq sanksiya qoyulmayib. Müqavilenin imzalanmasi dövletlerarasi münasibetlerin bir hissesidir. Iranla Azerbaycan arasinda enerji anlaşmasi uzun müddetdir mövcuddur”. Konfliktoloq Türkiyenin de Iranla qaz satişi ile bağli saziş imzaladiğini xatirladaraq qonşu dövletin bu anlaşmadan narazi qalmayacağini da qeyd etdi: “Azerbaycanin Türkiyeye qarşi her hansi bir addim atmasini her an gözleyirem. Buna heç teecüb etmerem. Çünki türk bayrağini endiren bir rejim neye desen qadirdir. Amma hem Türkiye, hem de Qerb ölkeleri enerji layihelerin çoxşaxeli olduğunu hemişe vurğulayir. Türkiye indi özü de Iranla çox böyük qaz anlaşmasi imzalayib. Bu da çox sevindirici haldir”.

Politoloq Razi Nurullayev de Qerbin buna reaksiyasinin sert olmayacağini qeyd etdi: “Ölkeler bir birinin enerji tehlükesizliyinin temin olunmasi ile bağli atdiqlari addimlarina müsbet münasibet besleyir. Azerbaycan üzerinden Iran qazinin Avropaya gönderilmesi baş vere biler. Bu da hem Avropa dövletlerinin, hem de Azerbaycanin enerji tehlükesizliyinin qorunmasinda önemli rol oynayir”. Lakin politoloq bu anlaşmanin Azerbaycanda demokratiyanin inkişafina mane olacağini da vurğuladi: “Bele bir mesele ölkede demokratiyanin qarşisinin alinmasinda önemli rol oynaya biler. Çünki belede Avropanin Azerbaycana demokratiya ile bağli dedikleri sözün effekti itir. Azerbaycan hökumeti bundan istifade edib demokratiyanin daha da zeifledilmesine nail ola biler”.

Politoloqun sözlerine göre, Azerbaycan regionda Türkiyenin vahid liderliyi ile barişa bilmir: “Türkiye ile Iran arasinda qaz sazişi imzalanib. Iran qazinin Türkiye üzerinden Avropaya neqli reallaşa biler. Bundan elave Türkiyenin Qarabağ münaqişesinin nizama salinmasi istiqametinde atdiği addimlar Azerbaycan hakimiyyetinin önemini azaldir. Bu da hakimiyyeti narazi salir. Indi de Azerbaycanla Iran arasinda müqavilenin imzalanmasi birmenali qarşilanmayacaq. Azerbaycanin bu addimi hem Türkiye, hem de Avropaya mesajdi. Eger bu addim Amerika ile razilaşdirilmayibsa, onlar buna sert reaksiya vere biler. Yeqin yaxin günlerde mövqelerin uzlaşdirilmasi ile bağli gelişmeler olacaq. Eyni zamanda bu müqavile Azerbaycanla Türkiye arasinda regionda liderlik uğrunda mübarize kimi de qiymetlendirile biler. Çünki Azerbaycan Türkiyenin regionda vahid lider olmasini istemir. Indi Türkiyenin buna ne derecede razi olacağini demek olmur”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=37703