26/11/2009 15:32:00
Razi Nurullayev: «İqtidarlar arasinda hemişe isti münasibetler olub»
«Rusiyada danişiqlarin bundan sonraki detallari müzakire edilib»%5B7%5D.jpg "Razi Nurullayev_profile picture (2)")
Azerbaycan Prezidentinin Rusiyaya seferinden sonra yeni melumatlarin bir-birini evez etmesi bu seferin hele de gündemden düşmemesine sebeb olub. Münhen görüşünden sonra baş tutmasiyla onsuz da diqqetde olan bu sefer hemin danişiqlarda yeni raziliqlarin elde olunmasiyla bağli yayilan xeberlerden sonra daha da diqqet merkezine keçib. Politoloq Razi Nurullayev «Üç nöqte»ye müsahibesinde Azerbaycan Prezidentinin Rusiya seferinin «perdearxasi»ndan danişib.
- Azerbaycan Prezidentinin Rusiyaya seferi haqda hansi bilgileriniz var?
- Yeddinci görüşde prezidentler heç bir uğur elde olunmadan, danişiqlarin neticesi sifir nöqtede qalaraq ayrilmişdilar. Eksine, Ermenistan evvelki görüşlerde elde olunan raziliqlardan da qaçmişdi. Münhen görüşünde ise müeyyen yaxinlaşmalar oldu. Müeyyen razilaşmalar var. Onlarin bezileri açiqlanir, bezileri yox. Amma bu birmenalidir ki, irelileyiş var. Ve bu da birmenalidir ki, irelileyişlerin elde olunmasinda Rusiyanin rolu olub. Ona göre de görünür, Azerbaycan Prezidenti bundan sonraki görüşlerin detallari, sonraki merhelelerinin müzakire olunmasi üçün Rusiyaya xoşmeramli sefer edib.
- Azerbaycan Prezidenti Rusiyada yüksek seviyyede qarşilanib. Sizce bu yüksek seviyyede qarşlianma yüksek seviyyeli destek demekdirmi?
- Beli, doğrudan da Azerbaycan Prezidenti Rusiyada çox isti qarşilandi. Hetta orada Prezident İlham Eliyev bele bir ifade işledib ki, eger bütün dövletler arasinda münasibetler Azerbaycanla Rusiya arasindaki kimi olsaydi, heç bir diplomatik münaqişe ve problem olmazdi. Ümumiyyetle, Azerbaycan iqtidari ile Rusiya arasinda, Boris Yeltsinin dövründeki bezi problemleri çixmaqla daima isti munasibetler olub. Hem Azerbaycan rehberliyi Rusiyada, hem Rusiya rehberliyi Azerbaycanda yüksek seviyyede qebul olunub. Bu baximdan men bunu bir istisna hesab etmirem. Yeni hemin görüşlerin davami kimi qiymetlendirirem. Lakin bir neçe fakti da qeyd etmek isteyirem. Rusiya ile Azerbaycan arasindaki indiki münasibetleri men dövletler ve xalqlar arasindaki dostluq kimi qiymetlendirmek olmaz. Bunun da sebebi var. Bellidir ki, Azerbaycan Prezidenti ile Rusiya prezidenti arasinda şexsi dostluq münasibetleri var. Elbette ki, bu şexsi dostluq münasibetleri de dövletlerarasi münasibetlere çox müsbet tesir edir. Amma ümumi baxanda iqtisadi-ticari meselelerde Azerbaycanin partnyoru heç de Rusiya deyil. Bu ölkeler arasindaki mal dövriyyesi yüksek deyil ve Rusiya şirketlerinin de Azerbaycana çox böyük investisiyalari yoxdur. Bu baximdan men hesab etmirem ki, dövletlerarasi münasibetler yüksek seviyyededir. Amma bu şexsi dostluq münasibetleri zemininde bundan sonraki dövletlerarasi münasibetlerde daha da irelileyiş elde edile biler.
- Rusiyaya Azerbaycan cemiyyetinin etimadi arta bilermi?
- Bilirsiniz ki, Rusiya Azerbaycanda birmenali qebul olunmur. Çünki bütün Azerbaycan xalqi bilir ki, Qarabağ münaqişesinin nizamlanmasi birbaşa Rusiyaya bağlidir. Rusiya istese Qarabaği boşaltdira biler. Rusiya ise bunu etmir. Ermenistani özünün forpostu kimi istifade etdiyinden, bu münaqişenin regionda saxlanilmasi onun maraqlarina uyğun olub. Amma indiki bu görüş ve orada seslendirilen bezi fikirler ondan xeber vere biler ki, bir neçe gün bundan önce Münhende keçirilen sefer zamani Ermenistanin bezi kompromislere getmesi ve danişiqlar prosesinde müeyyen uğurlu neticeler elde olunmasi mehz Rusiyanin tezyiqiyle baş verir. Çünki Ermenistana Rusiyadan daha çox tezyiq gösterecek ikinci bir dövlet yoxdur. Ermenistan ne Amerikanin, ne Fransanin, ne de diger dövletlerin sözüne qulaq asan deyil. Bu da ondan ireli gelir ki, Ermenistanin onlara birbaşa bağliliği yoxdur. Başqa sözle desek, onlarla hemserhed de deyil ve ele bir böyük ticari elaqeleri de yoxdur. Eyni zamanda hemin ölkelerde güclü ermeni lobbisi var. Onlar hemin ölkenin siyasetine tesir göstere bilirler. Amma Rusiyada bele deyil. Bu baximdan men hesab edirem ki, mehz Rusiyanin tesiri neticesinde Ermenistan müeyyen güzeştlere getdi ve danişiqlar prosesinde müeyyen uğur qazanildi. Bundan sonra Azerbaycan prezidentinin Rusiyaya xoşmeramli seferi baş tutdu ve orada artiq bu yüksek seviyyeli dostluq haqqinda söhbetler aparildi.
- Azerbaycan Prezidenti Rusiyada seferdeyken Rusiyanin yüksek seviyyeli herbçisinin İrevanda herbi yolu pisleyen beyanatlar verdi. Bu, Azerbaycanin elinden herb kartinin alinmasi demekdirmi?
- Herbi diliyle diplomatik dil tamamile ayri-ayri anlayişlardir. Sadece olaraq ekser hallarda herbçiler de dövletin diplomatik mövqeyinden kenara çixmayan mesajlar seslendirirler. İndiki halda Rusiya herbçisinin bele fikir seslendirmesi Rusiya ve Azerbaycan prezidentlerinin yüksek seviyyeli görüşleri ile eyni vaxta tesadüf etdiyinden hesab etmek olar ki, bu daha çox başqa ölkelere ünvanlanmiş mesajdir, neinki Azerbaycana. Bu, fürsetden istifade ederek ara qarişdirmaq, münaqişenin yeniden alovlanmasina bir katalizator rolu oynamaq ve yaxud regionda müeyyen qarişiqliq yaratmaq isteyen müeyyen qruplara mesaj ola biler. Amma bunu birbaşa Azerbaycana tezyiq vasitesi kimi deyerlendirmek istemezdim.
Qizilgül
http://ucnoqta.az/siyaset/5890.html
share this: facebook
No comments:
Post a Comment