«Azerbaycan cemiyyetinde Rusiyaya inam yoxdur»

26/11/2009 15:32:00

Üç nöqte

Razi Nurullayev: «İqtidarlar arasinda hemişe isti münasibetler olub»

«Rusiyada danişiqlarin bundan sonraki detallari müzakire edilib»

Azerbaycan Prezidentinin Rusiyaya seferinden sonra yeni melumatlarin bir-birini evez etmesi  bu seferin hele de gündemden düşmemesine sebeb olub. Münhen görüşünden sonra baş tutmasiyla onsuz da diqqetde olan bu sefer hemin danişiqlarda yeni raziliqlarin elde olunmasiyla bağli yayilan xeberlerden sonra daha da diqqet merkezine keçib. Politoloq Razi Nurullayev «Üç nöqte»ye müsahibesinde  Azerbaycan Prezidentinin Rusiya seferinin «perdearxasi»ndan danişib.

- Azerbaycan Prezidentinin Rusiyaya seferi haqda hansi bilgileriniz var?

- Yeddinci görüşde prezidentler heç bir uğur elde olunmadan, danişiqlarin neticesi sifir nöqtede qalaraq ayrilmişdilar. Eksine, Ermenistan evvelki görüşlerde elde olunan raziliqlardan da qaçmişdi. Münhen görüşünde ise müeyyen yaxinlaşmalar oldu. Müeyyen razilaşmalar var. Onlarin bezileri açiqlanir, bezileri yox. Amma bu birmenalidir ki, irelileyiş var. Ve bu da birmenalidir ki, irelileyişlerin elde olunmasinda Rusiyanin rolu olub. Ona göre de görünür, Azerbaycan Prezidenti bundan sonraki görüşlerin detallari, sonraki merhelelerinin müzakire olunmasi üçün Rusiyaya xoşmeramli sefer edib.

- Azerbaycan Prezidenti Rusiyada yüksek seviyyede qarşilanib. Sizce bu yüksek seviyyede qarşlianma yüksek seviyyeli destek demekdirmi?

- Beli, doğrudan da Azerbaycan Prezidenti Rusiyada çox isti qarşilandi. Hetta orada Prezident İlham Eliyev bele bir ifade işledib ki, eger bütün dövletler arasinda münasibetler Azerbaycanla Rusiya arasindaki kimi olsaydi, heç bir diplomatik münaqişe ve problem olmazdi. Ümumiyyetle, Azerbaycan iqtidari ile Rusiya arasinda, Boris Yeltsinin dövründeki bezi problemleri çixmaqla daima isti munasibetler olub. Hem Azerbaycan rehberliyi Rusiyada, hem Rusiya rehberliyi Azerbaycanda yüksek seviyyede qebul olunub. Bu baximdan men bunu bir istisna hesab etmirem. Yeni hemin görüşlerin davami kimi qiymetlendirirem. Lakin bir neçe fakti da qeyd etmek isteyirem. Rusiya ile Azerbaycan arasindaki indiki münasibetleri men dövletler ve xalqlar arasindaki dostluq kimi qiymetlendirmek olmaz. Bunun da sebebi var. Bellidir ki, Azerbaycan Prezidenti ile Rusiya prezidenti arasinda şexsi dostluq münasibetleri var. Elbette ki, bu şexsi dostluq münasibetleri de dövletlerarasi münasibetlere çox müsbet tesir edir. Amma ümumi baxanda iqtisadi-ticari meselelerde Azerbaycanin partnyoru heç de Rusiya deyil. Bu ölkeler arasindaki mal dövriyyesi yüksek deyil ve Rusiya şirketlerinin de Azerbaycana çox böyük investisiyalari yoxdur. Bu baximdan men hesab etmirem ki, dövletlerarasi münasibetler yüksek seviyyededir. Amma bu şexsi dostluq münasibetleri zemininde bundan sonraki dövletlerarasi münasibetlerde daha da irelileyiş elde edile biler.

- Rusiyaya Azerbaycan cemiyyetinin etimadi arta bilermi?

- Bilirsiniz ki, Rusiya Azerbaycanda birmenali qebul olunmur. Çünki bütün Azerbaycan xalqi bilir ki, Qarabağ münaqişesinin nizamlanmasi birbaşa Rusiyaya bağlidir. Rusiya istese Qarabaği boşaltdira biler. Rusiya ise bunu etmir. Ermenistani özünün forpostu kimi istifade etdiyinden, bu münaqişenin regionda saxlanilmasi onun maraqlarina uyğun olub. Amma indiki bu görüş ve orada seslendirilen bezi fikirler ondan xeber vere biler ki, bir neçe gün bundan önce Münhende keçirilen sefer zamani Ermenistanin bezi kompromislere getmesi ve danişiqlar prosesinde müeyyen uğurlu neticeler elde olunmasi mehz Rusiyanin tezyiqiyle baş verir. Çünki Ermenistana Rusiyadan daha çox tezyiq gösterecek ikinci bir dövlet yoxdur. Ermenistan ne Amerikanin, ne Fransanin, ne de diger dövletlerin sözüne qulaq asan deyil. Bu da ondan ireli gelir ki, Ermenistanin onlara birbaşa bağliliği yoxdur. Başqa sözle desek, onlarla hemserhed de deyil ve ele bir böyük ticari elaqeleri de yoxdur. Eyni zamanda hemin ölkelerde güclü ermeni lobbisi var. Onlar hemin ölkenin siyasetine tesir göstere bilirler. Amma Rusiyada bele deyil. Bu baximdan men hesab edirem ki, mehz Rusiyanin tesiri neticesinde Ermenistan müeyyen güzeştlere getdi ve danişiqlar prosesinde müeyyen uğur qazanildi. Bundan sonra Azerbaycan prezidentinin Rusiyaya xoşmeramli seferi baş tutdu ve orada artiq bu yüksek seviyyeli dostluq haqqinda söhbetler aparildi.

- Azerbaycan Prezidenti Rusiyada seferdeyken Rusiyanin yüksek seviyyeli herbçisinin İrevanda herbi yolu pisleyen beyanatlar verdi. Bu, Azerbaycanin elinden herb kartinin alinmasi demekdirmi?

- Herbi diliyle diplomatik dil tamamile ayri-ayri anlayişlardir. Sadece olaraq ekser hallarda herbçiler de dövletin diplomatik mövqeyinden kenara çixmayan mesajlar seslendirirler. İndiki halda Rusiya herbçisinin bele fikir seslendirmesi Rusiya ve Azerbaycan prezidentlerinin yüksek seviyyeli görüşleri ile eyni vaxta tesadüf etdiyinden hesab etmek olar ki, bu daha çox başqa ölkelere ünvanlanmiş mesajdir, neinki Azerbaycana. Bu, fürsetden istifade ederek ara qarişdirmaq, münaqişenin yeniden alovlanmasina bir katalizator rolu oynamaq ve yaxud regionda müeyyen qarişiqliq yaratmaq isteyen müeyyen qruplara mesaj ola biler. Amma bunu birbaşa Azerbaycana tezyiq vasitesi kimi deyerlendirmek istemezdim.

Qizilgül

http://ucnoqta.az/siyaset/5890.html

share this: facebook

İlham Eliyevin Rusiyaya komplimenti nece qarşilandi?

26 November, 2009, 11:58

Razi Nurullayev: “Rusiya Azerbaycana qarşi heqiqeten semimidirse, qoy, bu münasibeti Qarabağ münaqişesinin helline yöneltsin”

Sülheddin Ekber: “Azerbaycanin en böyük problemi olan Qarabağ münaqişesinin arxasinda Rusiyanin dayandiği heç kime sirr deyil”

İlham Eliyev Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyevle görüşünde iki ölke arasindaki münasibetlerden danişib. Prezident bildirib ki, bütün dövletler arasinda münasibetler bele yaxşi olsaydi, dünyada problem yaranmazdi. Amma mesele burasindadir ki, Azerbaycanda heç vaxt Rusiyaya birmenali münasibet olmayib. Bu gün çoxlarinda o fikir hakimdir ki, Qarabağ münaqişesinin illerdir hell olunmamasinin esas sebebkari ele Rusiyadir. Bundan başqa bu dövlet Ermenistana maddi ve herbi yardimlara göre de Azerbaycanda zaman-zaman qinaq obyektine çevrilib. Bele bir şeraitde dövlet başçisinin Rusiyaya ünvanlanan siyasi komplimenti müxtelif reyler yaradir.

AXCP sedrinin müavini Razi Nurullayev bildirir ki, Rusiya ve Azerbaycanin dövlet başçilari seviyyesinde dostluq elaqeleri var. Amma bu dostluq dövletlerarasi münasibetlerde nezere çarpmir: “Belke de başqa ölkelerin liderleri bele dostluğa qisqancliqla yanaşir. Amma dövletlerarasi münasibetlerde bu dostluğun ve bu qeder yaxin münasibetlerin şahidi deyilik. Hesab edirem ki, Rusiya ile Azerbaycan arasinda kifayet qeder problemler var. Bu problemler iqtisadi sahede de mövcuddur. Rusiya Azerbaycanin iqtisadi ve ticari sahede heç de önde eden terefdaşlarindan deyil. Rusiya Azerbaycanin erazi büövlüyünün taninmasini resmen beyan etse de, bununla bağli praktik addimin atilmasinda heç vaxt sey göstermeyib. Mehz Dağliq Qarabağ münaqişesinin hell olunmamasi birbaşa Rusiyaya bağlidir. Rusiya Azerbaycani nazaretde saxlamaq üçün Ermenistan vasitesile tesir göstermek gücüne sahibdir. Ermenistana külli miqdarda silah ötürdü, Gürcüstandan çixarilan silahlari ve herbi texnikanin da ora gönderdi. Rusiya Ermenistani silahlandirmaqla bundan Azerbaycana tezyiq vasitesi kimi istifade edir. Bu baximdan xalqlar ve dövletler arasinda münasibetler o qeder de ürekaçan deyil. Eger Rusiya Azerbaycana qarşi heqiqeten semimidirse, qoy,  semiyyet Qarabağ münaqişesinin helline yönelsin”.

R.Nurullayev hesab edir ki, bunu Azerbaycan prezidentinin beynelxalq aleme mesaji kimi de qiymetlendirmek olar: “Azerbaycan-Ermenistan prezidentlerinin Münhende keçirilen görüşünde Qarabağ münaqişesinin helli ile bağli kifayet qeder irelileyişler elde olunub. Ola bilsin ki, Ermenistanin bu kompromislere getmesinde Rusiya prezidentinin ve baş nazirinin de müeyyen rolu olub. İlham Eliyev de bu rola ve müsbet ceste uyğun olaraq beynelxalq aleme bele bir mesac gönderib”.

Müsavat Meclisinin sedri Sülheddin Ekber hesab edir ki, bu, Rusiya ve Azerbaycan dövletlerarasi münasibetlerinin gerçek durumun eks etdiren mövqe deyil: “En yaxşi halda İlham Eliyevle Kreml arasinda münasibetleri eks etdiren bir mövqedir. Bu açiqlama Rusiya-Azerbaycan münasibetlerinin gerçek durumunu eks etdirmir. Azerbaycanin en böyük problemi olan Qarabağ münaqişesinin arxasinda Rusiyanin dayandiği heç kime sirr deyil. Kimlerse bunu bu ve ya başqa şekilde perdelemek isteye biler. Amma öten il Gürcüstanla müharibeden sonra her kese aydin oldu ki, neinki Azerbaycan Ermenistan arasinda, bütövlükde postovet mekaninda olan münaqişelerin arxasinda Rusiya dayanir. Meqsed de sovetler birliyi parçalandiqdan sonra postsovet ölkelerini nezaretde saxlamaqdir. İndi de bu münaqişelerden istifade edib onlari idare etmekle zaman-zaman Rusiya yeniden Cenubi Qafqaza öz tesirini artirmaq isteyir. Bu yolla da Cenubi Qafqaza, o cümleden Azerbaycana qayitmaq isteyir”.
S.Ekber bildirir ki, son dövrler Cenubi Qafqazda yaranmiş yeni veziyyet ve region etrafindaki durum nezere alinarsa,  bu açiqlamani Qerbe mesaj kimi de qebul oluna biler.

Gültekin

http://azadliq.az/?p=39577

share this: facebook

“Qerb Azerbaycanla danişiqlarda çetinlik çekir”

25 November, 2009, 12:21

Sabina Freyzer Azerbaycanin mövqeyinden olduqca teeccüblendiyini deyib

Razi Nurullayev: “Xanim Freyzerin sözlerinde heqiqet var, amma…”

Tez-tez Qerbin ünvanina prinsipial olmamalari, enerji maraqlarini demokratiyaya qurban vermeleri kimi ittihamlar seslenir. Amma bezen qarşi terefin de öz arqumentleri olur.
Meselen, götürek Beynelxalq Böhran Qrupunun Avropa proqramlari üzre direktoru Sabina Freyzerin son açiqlmasini.
S.Freyzer Azerbaycan terefinin mövqeyinden olduqca teeccüblendiyini bildirib. Onun fikrince, Azerbaycan özünü beynelxalq alemden izolyasiya edir. Mehz buna göre de Qerb onunla danişiqlarda çetinlik çekir. Xanim Freyzer  xatirladib ki, meselen, vaxtile Azerbaycan Avropa Birliyinin mövqeyini vacib saymirdi.
AXCP sedrinin müavini Razi Nurullayevin sözlerine göre, Freyzerin sözlerinde heqiqet var. Amma ortada başqa meqamlar da var: “Azerbaycan Avropaya inteqrasiyada maraqlidir. Amma bir şertle ki, o dövletler Azerbaycanda demokratiya ve insan hüquqlari ile bağli çox derine getmesinler. Yeni Azerbaycanin özünemexsus demokratiyasi qurulsun. Avropa demokratiyasi Azerbaycana o qeder de sirayet etmesin. Bu baximdan Azerbaycan çox narahatdir. Çünki Avropaya daha derin inteqrasiya etdikce Qerbin insan hüquqlari ve demokratik azadliqlar kimi deyerleri de ölkeye derin nüfuz edir. Bu da bizim hökumeti qiciqlandirir. Ona göre hökumet bu seviyyede inteqrasiyanin terefdari deyil”.
R.Nurullayevin fikrince, Azerbaycan hökumeti özünün enerji resurslarindan istifade ederek Avropa Birliyi dövletlerine müeyyen mesajlar gönderir ve tezyiq gösterir: “Bu, İran, Türkiye ve Rusiya ile yaxinlaşmalarda özünü gösterir. Hökumet deyir ki, eger siz Azerbaycanda olan azadliqlara bu qeder hessas yanaşirsizsa, men de enerji resurslarindan hansi yönde istifade edeceyimi özüm müeyyenleşdirirem.
Bele olanda da Avropa dövletleri Azerbaycanla bağli bezi şeylere göz yumurlar. Ara sakitleşen kimi de yeniden insan hüquq ve azadliqlari barede danişmağa başlayirlar. Bu zaman hökumet onlari Azerbaycana qarşi ikili standartlarla yanaşmaqda suçlayir”.

Gültekin

http://azadliq.az/?p=39386

share this: facebook

AXCP sedrinin müavini Kanadada seferdedir

19 November, 2009, 1:45

AXCP sedrinin xarici meseleler üzre müavini, DİUC hemsedri, Meden Senayesinde Şeffafliq QHT Koalisiyasinin üzvü Razi Nurullayev noyabr ayinin 14-den Kanadanin Montreal şeherinde işgüzar seferdedir. Sefer Ödediyini Açiqla (Publish What You Pay) beynelxalq koalisiyasi terefinden teşkil olunub.
Dünyanin 50 ölkesinden 200 neferin qatildiği konfransda iştirakçilar neft, qaz ve meden senayesinde şeffafliq ve hesabatliliq meselelerini müzakire edirler. Tedbire Razi Nurullayevden başqa Meden Senayesinde Şeffafliq QHT Koalisiyasinin daha iki üzvü iştirak edir.
Konfransin esas mövzularindan biri de enerji ehtiyatlarina malik olan ölkelerin tebii resurslarinin istismarindan elde olunan gelirlerin hemin ölkelerin vetendaşlarinin heyat şeraitinin ve geleceyinin temin edilmesinde başlica rol oynamasi meselesidir. Efsuslar ki, bir sira demokratik ölkeleri çixmaq şertile neft ve qaz faktoru heç de hemin ölkelerin vetendaşlarinin heyatinda müsbet rol oynamir. Neft gelirlerinin idare olunmasi, şeffafliğin teminati ile bağli problemler mövcuddur. Razi Nurullayevin de 17 noyabrda etdiyi çixiş zamani bu mesele iştirakçilarin nezerine çatdirib. O, hem de bu konfransda teqdim olunan Tebii Servetler Xartiyasina (Natural Resources Charter) münasibet bildirmiş ve dünyada Beynelxalq Maliyye İnstitutlarinin ve Banklarin cemleşdiyi Ekvator Prinsipleri ile bu Xartiyanin uzlaşdirilmasinin vacibliyini vurğulayib.

İnformasiya şöbesi

http://azadliq.az/?p=38613

share this: facebook

Timoşenko Yuşşenkonu meğlub ede biler

14 November, 2009, 10:58

Razi Nurullayev: “Baş nazir seçkilerin birinci turunda qalib gelmek şansina malikdir”

2010-cu il yanvarin 17-de Ukraynada keçirilecek prezident seçkisine qatilmaq isteyen namizedlerin sayi 18 nefere çatib. Lakin onlarin sayinin artacaği da gözlenilir. Namizedler arasinda taninmiş şexslerin de sayi az deyil. Hazirki prezident Viktor Yuşşenkodan başqa baş nazir Yuliya Timoşenko, Regionlar Partiyasinin sedri Viktor Yanukoviçle yanaşi bir çox diger taninmişlar da seçki yarişina qatilir. Hetta bir müddet evvel ölkedeki siyasi gerginlik ve hazirki prezidentin nüfuzunun aşaği olmasi sebebinden ölkede süni aciotac yaradaraq seçkilrin texire salina bileceyi ile bağli fikirler özüne yer almişdi. Bütün bunlar Ukraynada seçki kampaniyasinin da qaynar keçeceyinden xeber verir. Bes hadiselerin bu cür inkişafi Ukraynaya ne ved edir?

Politoloq Razi Nurullayevin fikrince, demokratik inqilab neticesinde hakimiyyete yiyelenen Viktor Yuşşenko gözlentileri doğrultmadiğindan ölkeden onun nüfuzu düşmekdedir. Bu da hazirki prezidentin seçkilerde meğlubiyyetine sebeb ola biler: “Ukraynada demokratik mühit var. Ölke Avropaya inteqrasiya yolunu tutub. Amma bütün bunlara baxmayaraq inqilab neticesinde hakimiyyete gelen Yuşşenko heç de ukraynalilarin gözlentilerini doğrulda bilmedi. Eyni zamanda Rusiya Ukraynanin güclenmesine böyük engeller töretmeye başladi. Bu baximdan artiq demokratik qüvvelerinin nüfuzunun müeyyen menada azalmasi baş verdi. Birmenali olaraq deye bilerem ki, artiq prezident Yuşşenkonun yeniden seçilmek şansi çox azdir. Seçkilere çox az qalmiş o öz namizedliyini geri de götüre biler. Çünki artiq özü de uduzacağini bilir”.

Politoloq baş nazir Yuliya Timoşenko ve Regionlar Partiyasinin sedri Yanukoviçin şansinin daha çox olduğunu da qeyd etdi: “Regionlar Partiyasinin lideri güclüdür. Onun hakimiyyete gelmek şansi çoxdur. Rusiya terefinden desteklenmesi de onun üçün müeyyen bir şerait yaradir. Baş nazir Timoşenkonun şansini daha çox qiymetlendirirem. Baş nazir seçkilerin birinci turunda qalib gelmek şansina malikdir”.
Politoloq seçkilerin texire salinmasi ehtimalinin çox az olduğunu ve bunun yalniz epidemiyanin geniş şekilde yayilacaği halda baş vereceyini deyib: “Bu qeder hazirliqdan sonra seçkilerin texire salinmasi real görünmür. Epidemiya gücleneceyi halda bu baş vere biler. Ancaq bu baş verse de, onu siyasi motivlerle elaqelendirmek olmaz”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=37936

share this: facebook

İranla hele de sanksiya diliyle danişirlar

13/11/2009 17:29:00

Üç nöqte

Hansi gün iran tehlüke töretse, hemin gün vurulacaq

Dünya siyasi müstevisinde daha bir qerar diqqeti çekdi. ABŞ İrana qarşi 1979-cu ilden tetbiq edilen sanksiyalarin fealiyyet müddetini uzatdi. Barak Obamanin Konqrese ünvanlanan müracietinde deyilir: “Bizim İranla münasibetlerimiz normal mecraya qayitmayib ve 1981-ci il razilaşmalarinin yerine yetirilmesi prosesi başa çatmayib. Bu sebeblerden men İrana qarşi sanksiyalari nezerde tutan senedin qüvvede olma müddetini 14 noyabr 2009-cu ilden sonra bir il uzatmaq qerarina gelmişem”.

Düzdür, ABŞ prezidentleri her il senedin fealiyyet müddetini uzadirlar ve bu baximdan bu qerar da texniki xarakter daşiyir. Birleşmiş Ştatlar İrana qarşi sanksiyalari 14 noyabr 1979-cu ilden, melum islam inqilabindan ve ABŞ sefirliyine hücumdan sonra  tetbiq edir. 20 yanvar 1981-ci ilde ise Elcezair hökumetinin vasiteçiliyi ile ABŞ ve İran arasinda razilaşma imzalanib. Razilaşma silahli iranlilarin elinde olan amerikali girovlarla bağli böhranin aradan qaldirilmasina xidmet edirdi. Bundan başqa, senedde Birleşmiş Ştatlar öhdesine götürmüşdü ki, İranin daxili işlerine qarişmayacaq, ticaret sanksiyalarini leğv edecek ve dondurulmuş bank hesablarini açacaq. İran ise ABŞ-a olan xarici borcunu ödemeye söz vermişdi. İndi bele çixir ki, Vaşinqton Tehranin razilaşmani yerine yetirmediyi, elece de dünya üçün tehlükeli olan nüve proqrami hazirlamasi qenaetindedir.

ABŞ hem İraqda, hem Efqansitanda müharibe veziyyetinde fealiyyet göstermekdedir. Ona göre de Amerika üçün üçüncü bir cebhenin açilmasi çox çetin bir prosesdir. Birincisi, buna maliyye imkanlari yol vermir, ikincisi dünyanin yeni düzeni buna imkan vermir ve üçüncü ise Barak Obamanin respublikaçilardan ferqli olaraq daha çox sülhsever bir proqram yeritmesi mane olur. Obamanin Nobel sülh mükafati ile teltif edilmesi de bu planin üzerinden böyük bir xett çekdi. Ona göre de ABŞ İranla diplomatik yolla, danişiqlar vasitesile meseleni yoluna qoymaq istediyinden, bu müddeti uzadir.

Ortada diger bir vacib mesele var. Artiq bir ay bundan qabaq ABŞ ve Avropa  ekspertleri ve yeqin ki, yerli xidmet orqanlari xeber verdi ki, İran heç de uranin zenginleşdirilmesinin son merhelesine yaxin deyil. Başqa sözle desek, atom bombasini real olaraq hazirlanmasina yaxin deyil. Sadece olaraq, bu ölke bir neçe il de vaxt udaraq, uranin zenginleşdirilmesi prosesini aparmaq isteyir. Melum oldu ki, Qum şeherinde dağlar arasinda yaradilmiş zavod heç de uranin zenginleşdirilmesi üçün ikinci bir zavod deyil, sadece olaraq orda bu istiqametde ilkin prosesler gedir. Onun üçün de ele bir böyük tehlüke töretmir. ABŞ-in heleki sanksiyadan istifade etmesibir növ bununla bağlidir. Görünür, ekspertler de bütün imkanlarin tükmediyine inanirlar. Burda bir vacib meseleni qeyd etmek isteyirem: eger doğurdan da ABŞ ve Avropa İranin nüve silahina malik olacağini bilseler ve buna artiq yaxinlaşdiğini öyrenseler, çox yeqin ki, hemin xeberin deqiqleşdirilmesinden sonra bir neçe gün erzinde İsrail vasitesile İran vurulacaqlar. Bu, birmenalidir. Hetta, ABŞ ve Avropa dövletleri buna raziliq vermese de İsrail İrani vuracaq. Demeli, hazirda İrandan bele bir tehlükenin olmadiğina göre onunla hele de sanksiya diliyle danişirlar.

Razi Nurullayev

http://ucnoqta.az/dunya/5301.html

share this: facebook

Qerb Iranla qaz sazişini nece qarşilayacaq?

13 November, 2009, 12:06

Elxan Mehdiyev: «Qerb demir ki, Iranla emekdaşliq etmeyin»

Razi Nurulayev: «Eger bu addim Amerika ile razilaşdirilmayibsa, onlar buna sert reaksiya vere biler»

Noyabrin 11-de Azerbaycan ve Iran arasinda tebii qazin alqi-satqisina dair memorandum imzalanib. Iki ölke arasinda imzalanan müqavile çerçivesinde ARDNŞ Iran Milli Qaz Şirketine qaz satacaq. Ilkin merhelede satilacaq qazin hecmi 500 mln kubmetr nezerde tutulsa da, sonraki merhelede hecm artirilacaq. Xatirladaq ki, bir müddet evvel dövlet başçisi keçirdiyi müşavirede Azerbaycan qazinin Rusiya ve Irana satila bileceyini demişdi. O zaman hakimiyyetin Türkiye ile münasibetlerinin keskinleşmesi fonunda prezidentin bu beyanati bezi ekspertler terefindn tezyiq kimi qiymetlendirildi. Lakin indi deyilenler reallaşmağa yaxindir. Bele olan halda Qerbin Azerbaycanin atdiği bu addima reaksiyasi nece ola biler?

Meseleye münasibet bildiren konfliktoloq Elxan Mehdiyevin sözlerin göre, Qerbin bu qerari nece qebul etmesinden asili olmayaraq Azerbaycan qonşulari ile elaqeleri öz menafelerine uyğun qurur: “Qerb demir ki, Iranla emekdaşliq etmeyin. Iranla qaz emekdaşliğina heç bir beynelxalq sanksiya qoyulmayib. Müqavilenin imzalanmasi dövletlerarasi münasibetlerin bir hissesidir. Iranla Azerbaycan arasinda enerji anlaşmasi uzun müddetdir mövcuddur”. Konfliktoloq Türkiyenin de Iranla qaz satişi ile bağli saziş imzaladiğini xatirladaraq qonşu dövletin bu anlaşmadan narazi qalmayacağini da qeyd etdi: “Azerbaycanin Türkiyeye qarşi her hansi bir addim atmasini her an gözleyirem. Buna heç teecüb etmerem. Çünki türk bayrağini endiren bir rejim neye desen qadirdir. Amma hem Türkiye, hem de Qerb ölkeleri enerji layihelerin çoxşaxeli olduğunu hemişe vurğulayir. Türkiye indi özü de Iranla çox böyük qaz anlaşmasi imzalayib. Bu da çox sevindirici haldir”.

Politoloq Razi Nurullayev de Qerbin buna reaksiyasinin sert olmayacağini qeyd etdi: “Ölkeler bir birinin enerji tehlükesizliyinin temin olunmasi ile bağli atdiqlari addimlarina müsbet münasibet besleyir. Azerbaycan üzerinden Iran qazinin Avropaya gönderilmesi baş vere biler. Bu da hem Avropa dövletlerinin, hem de Azerbaycanin enerji tehlükesizliyinin qorunmasinda önemli rol oynayir”. Lakin politoloq bu anlaşmanin Azerbaycanda demokratiyanin inkişafina mane olacağini da vurğuladi: “Bele bir mesele ölkede demokratiyanin qarşisinin alinmasinda önemli rol oynaya biler. Çünki belede Avropanin Azerbaycana demokratiya ile bağli dedikleri sözün effekti itir. Azerbaycan hökumeti bundan istifade edib demokratiyanin daha da zeifledilmesine nail ola biler”.

Politoloqun sözlerine göre, Azerbaycan regionda Türkiyenin vahid liderliyi ile barişa bilmir: “Türkiye ile Iran arasinda qaz sazişi imzalanib. Iran qazinin Türkiye üzerinden Avropaya neqli reallaşa biler. Bundan elave Türkiyenin Qarabağ münaqişesinin nizama salinmasi istiqametinde atdiği addimlar Azerbaycan hakimiyyetinin önemini azaldir. Bu da hakimiyyeti narazi salir. Indi de  Azerbaycanla Iran arasinda müqavilenin imzalanmasi birmenali qarşilanmayacaq. Azerbaycanin bu addimi hem Türkiye, hem de Avropaya mesajdi. Eger bu addim Amerika ile razilaşdirilmayibsa, onlar buna sert reaksiya vere biler. Yeqin yaxin günlerde mövqelerin uzlaşdirilmasi ile bağli gelişmeler olacaq. Eyni zamanda bu müqavile Azerbaycanla Türkiye arasinda regionda liderlik uğrunda mübarize kimi de qiymetlendirile biler. Çünki Azerbaycan Türkiyenin regionda vahid lider olmasini istemir. Indi Türkiyenin buna ne derecede razi olacağini demek olmur”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=37703

share this: facebook

Ilham Eliyev Türkiyeye niye getmedi?

11 November, 2009, 12:08

Razi Nurullayev: «Iki ölke arasinda naraziliq hele aradan qaldirilmayib»

  Iki gün evvel Ankarada Islam Konfransi ölkelerinin Iqtisadi ve Ticaret Emekdaşliği Komitesinin (ISEDAK) toplantisi işe başlayib. Toplantiya IKT-ye üzv olan ölkelerin hamisinin dövlet ve hökumet başçilari devetli olsa da, Azerbaycani orada prezident yox, iqtisadi inkişaf nazirinin müavini temsil edib.
Bu da teşkilata üzv ölkeler arasinda en aşaği seviyyede temsilçilikdir. Son vaxtlar iki ölke arasinda gerginleşen münasibetler fonunda Ilham Eliyevin Türkiyeye getmemesi maraqli görünür. Görünür, terefler bunu inkar etse de, Eliyevle Erdoğan hökumeti arasinda gerginlik qalmaqdadir. Bir çox ekspertler dövlet başçisinin sammite qatilmamasini da mehz bununla izah edirler.

Meseleye münasibet bildiren AXCP sedrinin müavini, politoloq Razi Nurullayev de hemkarlarinin fikirleri ile razilaşdiğini ve iki ölke arasinda naraziliğin hele tam aradan qaldirilmadiğini bildirdi. Politoloq Ilham Eliyevin mehz bu sebebden Türkiyeye getmediyini qeyd etdi: “Bu Ilham Eliyevin iradesi ile bağli meseledir. Burda Dağliq Qarabağ meselesi, serhedlerin açilmasi ile bağli işlerin aparilmasi rol oynamir. Ümumiyyetle, Azerbaycan Türkiyenin Dağliq Qarabağla bağli gösterdiyi fealiyyetden narazidir. Türkiyenin bu münaqişenin hellini birbaşa öz adi ile bağlamaq isteyi Azerbaycan iqtidarini qiciqlandirir. Çünki Dağliq Qarabağ münaqişesi her hansi bir halda hell olunarsa, bu meselede Azerbaycan iqtidarinin rolu bir qeder kiçilmiş olacaq. Bu baximdan Azerbaycan iqtidari Türkiyeden narazidir”. Politoloqun sözlerine göre, artiq Türkiyede de Azerbaycan iqtidarindan narazi olan qüvveler var: “Azerbaycan prezidenti bütün bu danişiqlarda iştirak etmeyi, bütün razilaşmalarda onun da adinin çekilmesini isteyir. Bu naraziliqlar artiq kök atib. Artiq Türkiyede de Azerbaycan iqtidarindan narazi olan qüvveler çoxdur. Bu sebeblere göre de Ilham Eliyevin Türkiyeye seferleri baş tutmur. Eyni zamanda AXCP sedrinin müavini Fuad Qehremanli ve müşaviri Sahib Kerimov Türkiyede oldular ve bir neçe televiziya kanalinda çixiş etdiler. Bu çixişlarda Azerbaycan iqtidari tenqid olundu. Azerbaycanin müxalifet partiyasi nümayendelerine bu cür şeraitin yaradilmasi da iqtidari narahat edir”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=37281

share this: facebook

«Bradke mühüm mesajlar getirib»

05/11/2009 18:08:00 Üç nöqte

Razi Nurullayev: «Hami başa düşdü ki, Türkiye vedlerinde semimidir»

«ABŞ-in Dağliq Qarabağ meselesinin edaletsiz helline qol qoyacağini düşünmürem»

ATET-in Minsk Qrupunun hemsedrleri Yuri Merzlyakov, Bernar Fasye ve ATET-in fealiyyetde olan sedrinin şexsi nümayendesi Anjey Kaspşik Bakiya gelibler. Amerikali hemsedr Robert Bradtke ise artiq üç gündür Azerbaycandadir. Hemsedrler Azerbaycan prezidenti İlham Eliyev, xarici işler naziri Elmar Memmedyarovla görüşler keçirecek, Dağliq Qarabağ münaqişesinin nizamlanma prosesi ile bağli müzakireler aparacaqlar. Vasiteçilerin Azerbaycan prezidentine ermeni hemkari ile yeniden görüşmeyi teklif edeceyi gözlenilir. Nezere alsaq ki, münaqişenin helli istiqametinde cehdler  intensivleşib, hemsedrlerin bu defeki gelişi de ehemiyyetli görünür.  Demokratik İslahatlar Uğrunda Cemiyyetin hemsedri, politoloq Razi Nurullayevle müsahibemiz bu ve diger meselelerle bağlidir.

- Hemsedrlerin bu defeki gelişinden ne gözlemek olar?

- Kişinyovda Azerbaycan ve Ermenistan prezidentlerinin görüşü zamani da hemsedrler beyanat vermişdiler ki, onlar növbeti görüşü planlaşdirirlar ve bununla bağli regiona sefer edecekler. Bu da hemin proqram çerçivesinde hazirlanmiş görüşdür. Mesele burasindadir ki, artiq hemsedrlerin de daha aktiv fealiyyete başlayacaği gözlenilen idi. Çünki Ermenistan ve Türkiye serheddinin açilmasi ve diplomatik münasibetlerin yaradilmasi, bunun parlamentde tesdiqlenmesi mehz Qarabağ probleminin hellinden keçir. Mene ele gelir ki, önceden ne ABŞ, ne de Avropa dövletleri hesab etmirdi ki, Azerbaycan ve Türkiye ictimaiyyetinden bu meseleyle bağli bu qeder tepki olacaq. Amma mesele ele bir veziyyete çatdi ki, protokollarin imzalanmasinin effektivliyi sual altindadir. Odur ki, hesab edirem  artiq hemsedrlerin qarşisinda missiya qoyulub: çox aktiv olaraq meselelere qoşulmaq ve problemin helli variantlarini her iki terefle müzakire edib, razilaşdirmaq. Men hesab edirem ki, artiq müeyyen meseleler de razilaşdirilib. Ermenistan faktiki olaraq beş rayonun boşaldilmasina razidir. Demek, Ermenistan beş rayonu boşaldir, Kelbecer ve Laçin da daxil olmaqla Dağliq Qarabaği özünde saxlayir. Artiq növbeti merhelede onun statusunun müeyyen olunmasina ve yaxud da müsteqil bir dövlet kimi elan olunmasina çalişir. Azerbaycana bu variant serf etmediyine göre meselelerin birbaşa paket halinda helline çalişir. Çünki artiq bütün variantlar stolun üstündedir. Üzde bunu demese de, dese de, Ermenistan faktiki olaraq Dağliq Qarabağin müsteqil bir dövlet kimi taninmasina çalişir. Xüsusen de Türkiye ile melum protokollarin imzalanmasindan sonra Ermenistan bu meseleden Azerbaycana tezyiq kimi istifade etmeye çalişdi. Ermenistan fikirleşirdi ki, Türkiye ile münasibetleri düzelir, iqtisadi blokadadan çixir, Türkiye de yeqin ki, Azerbaycanin arxasindan çekilecek. Amma son gelişmeler bunun eksini sübut etdi. Türkiyenin resmilerinin Dağliq Qarabağ meselesinde razilaşma olmayanadek Azerbaycanin iradesi eleyhine heç bir qerar vermeyeceklerinin semimi beyanatlar olduğu hiss  olundu. Ona göre de, artiq ola bilsin ki, hemsedrler bu defe Madrid prinsiplerine müeyyen düzelişlerle çixiş etsinler.

- O düzelişler neden ibaret ola biler? 

- Düzelişler bundan ibaret ola biler ki, beş rayonun boşaldilmasi baş verir ve Ermenistan razilaşir ki, sonraki merhelede Kelbecer ve Laçin da boşaldilsin. Eyni zamanda beynelxalq qüvveler eraziye yeridilir ve Dağliq Qarabağin statusunun da referendum vasitesile bir neçe ilden sonra, meselen, sekkiz, ya on ilden sonra helline razilaşir. Yeni Ermenistani buna mecbur ede bilerler. Amma indiki halda Ermenistan Dağliq Qarabağin statusunun rayonlarin boşaldilmasiyla eyni vaxtda heyata keçirilmesini isteyir. Ola bilsin ki, Ermenistani bu mövqeyindlen çekindirmeye çalişmaq üçün her hansi bir teklif ortaya atilsin.

- Yeni siz ümid edirsiniz ki,bu defeki geliş ve Madrid prinsipine düzelişler Azerbaycanin xeyrine ola biler?

- Men hesab edirem ki, istenilen halda Azerbaycanin mövqeyinden çekinmeyeceyini artiq beynelxalq ictimaiyyet de başa düşüb. Azerbaycan maksimum derecede kompromislere gedib. Onun bundan da geri çekilmesi faktiki olaraq Dağliq Qarabağin itirilmesi demekdir. Onun üçün ABŞ da, diger hemsedr ölkeler de başa düşür ki, Azerbaycan maksimum güzeşte gedib, növbe Ermenistanindir. Ermenistan Dağliq Qarabağin müsteqil dövlet kimi taninmasi ideyasindan el çekmelidir. Bax, ola bilsin ki, bu meseleyle bağli ona tezyiq olunsun.

- Minsk qrupunun ABŞ-dan olan hemsedri Robert Bradkenin üç gün evvelden gelmesi neyle bağli ola biler?

- Mene ele gelir ki, Bradkenin Azerbaycana gelmesi tek Dağliq Qarabağ meselesiyle yox, eyni zamanda ABŞ dövlet katibinin de müeyyen mesajlarini Azerbaycan hökumetine getirmek meqsedi daşiyir. Tekce Dağliq Qarabağ meselesi deyil, Azerbaycanla ABŞ arasinda olan diger meseleler de müzakire mövzusudur. Meselen, Türkiye Ermenistan serhedlerinin açilmasi meselesi, bundan başqa son zamanlar ABŞ-la münasibetlerde yaranan serinlik. Xüsusen de ABŞ-in vitse-prezidentinin Ruminiyada etdiyi çixiş Azerbaycan terefi çox narazi düşüb. «Azadliq» ve «Amerikanin sesi» radiolarinin bağlanmasi, Azerbaycanda söz azadliği ve jurnalistlerin hüquqlariyla bağli meseleler de müzakire edile biler. Mence ABŞ-la Rusiya ve Fransanin mövqeyinde ferqlilik yaranib. ABŞ başqa cür düşünmeye başlayib. Ona göre de, ele meseleler var ki, hemsedrler eyni vaxtda geldikde onlari birge müzakire etmek mümkün deyil. Mehz bu sebebden ABŞ nümayendesi ayrica olaraq evvelceden gelib hemin meseleleri müzakire edib, sonra artiq protokol qaydasinda onlarla birge müzakireye qatilacaq. Hem de evvelceden müeyyen naraziliqlari aradan qaldirmaq meqsedi güdüb.

- Deyirsiniz ki, ABŞ-in mövqeyinde deyişiklikler olub. Söhbet hansi deyişiklikden gedir?

- Bilirsiniz ki, Barak Obamanin hakimiyyete gelmesinden sonra ABŞ-in xarici siyaset kursunda müeyyen deyişiklikler oldu. Azerbaycan antiterror emeliyyatinin feal üzvlerinden biri idi ve Corc Buş adminstrasiyasiyla kifayet qeder isti münasibetleri var idi. Amma indiki adminstrasiya ile evvelki isti münasibetler yoxdur. ABŞ adminstasiyasinin Azerbaycanla bağli mövqeyinde müeyyen deyişikler söz azadliği. demokratiyanin inkişafiyla bağlidir. Eyni zamanda Azerbaycan Türkiyeyle Ermenistan meselesinde Amerikanin gösterdiyi çabalarda onun yaninda olmadi ve buna qarşi çixdi. Çünki bele hesab etdi ki, ABŞ-in gösterdiyi bu fealiyyet sirf olaraq Ermenistanin terefini tutmağa ve regionda öz mövqeyini möhkemletmek prosesinde Azerbaycanin maraqlarini nezere almamaq meqsedi güdür. O baximdan men hesab edirem ki, Bradke ABŞ-in bu meseleyle bağli son mövqeyini nezere çatdirir. Ve men hesab edirem ki, Amerika demokratiya ve söz azadliği sahesinde öz mövqeyini hem de Azerbaycana qarşi serteşdirecek. İstenilen halda men hesab edirem ki, Bradke Azerbaycana mühüm mesajlar getirib. O mesajlarin neden ibaret olacaği onun seferinden sonra belli olacaq.

- Maraqlidir, siz bir terefden ABŞ-in Azerbaycana qarşi mövqeyinin sertleşeceyini, diger terefdense Dağliq Qarabağ meselesinde Azerbaycanin xeyrine güzeştler teleb edeceyini bildirirsiniz...

- Dağliq Qarabağ meselesi başqa, söz azadliği, demokratiya meselesi başqa. Yeni Dağliq Qarabağ Azerbaycanin haqq işidir ve bu haqqi danmaq mümkün deyil. Eger ABŞ bütün senedlerde Dağliq Qarabaği Azerbaycanin erazisi kimi qeyd edirse, bu erazinin Ermenistana verilmesine nece qol qoya biler? Diger terefden Dağliq Qarabağ meselesinin helli eyni zamanda Ermenistan Türkiye serhedlerinin açilmasi üçün vacibdir. Ermenistana tezyiq gösterilmesi sirf Azerbaycana bir kompromiss deyil. Sadece olaraq onlar da gözel başa düşür ki Azerbaycan güzeşt meselesinde sonadek gedib. Üstelik men hesab edirem ki, dünyada sülhün, demokratiyanin berpasi üçün Obamanin gösterdiyi xidmetler ona Nobel mükafati verilmesi üçün kifayet olmadiği halda, bu mükafatla onun boynuna bir minnet de qoyulub ki, bu meselelerde daha sert mövqe tutsun. Ona göre de ABŞ-in Dağliq Qarabağ meselesinin Ermenistanin xeyrine, yeni edaletsiz helline qol qoyacağini düşünmürem.

Qizilgül

http://ucnoqta.az/siyaset/4883.html

share this: facebook

Respublikaçilarin Bakidan gedişi ABŞ-in dövlet siyaseti deyil

5 November, 2009

Razi Nurullayev: “ABŞ Azerbaycanda daha ilginc ve maraqli bir iş görmek isteyir”

Arif Hacili: “Bunun Azerbaycan-Amerika münasibetlerine heç bir aidiyyeti yoxdur”

İki gün evvel Amerikanin Beynelxalq Respublikaçilar İnstitutu (İRİ) Bakidaki fealiyyetini dayandirdiğini elan edib. Teşkilat nümayendeleri gedişin sebebini maliyye çatişmazliği ile izah edib. Onu da qeyd edek ki, bu tip layiheler ABŞ-in Beynelxalq İnkişaf Agentliyinin (USAİD) maliyye desteyi ile heyata keçirilir. Respublikaçilar İnstitututun fealiyyetinin dayandirilmasinin siyasi sebeble bağli ola bileceyi fikirleri de seslenir. Bes eslinde bu gedişin sebebi nedir? Bunu Amerikanin dövlet siyasetinin terkib hissesi kimi qebul etmek olarmi ve İRİ-nin gedişi Azerbaycandaki demokratik proseslere ne kimi tesir göstere bler?

AXCP sedrinin müavini Razi Nurullayevin fikrince, bele bir qerarin esl sebebi institutun burda fealiyyet gösteren üzvlerine de belli deyil: “Gedişin axrasinda hansi sebebin dayandiği Respublikaçilar İnstitutunun Bakida fealiyyet gösteren üzvleri ve rehberine de tam belli deyil. Elbette, esas versiya maliyye çatişmazliği ile bağlidir. Milli Demokratiya İnstitutunu Departament maliyye ile temin edib. Ancaq Respublikaçilar İnstitutu temin olunmayib. Bu, resmi versiyadir ve heqiqetdir. Amma neye göre onlarin maliyye ile temin olunmamasi maraqli meseledir”.

R.Nurullayevin sözlerine göre, ABŞ-in Azerbaycanla bağli strategiyasinin deyişme ehtimali da var: “Ola biler ki, ABŞ-in Azerbaycanla bağli strategiyasi deyişir. Amerika institutlarinin gösterdiyi fealiyyetin Azerbaycanin demokratikleşmesi prosesinde rolu o qeder de keçici deyil. Yeni onlarin fealiyyeti neticesinde ehemiyyetli derecede müsbet deyişikliler emele gelmir. Demokratiya sahesinde veziyyet günü-günden pisleşir. Görülen işin effektivsizliyi baximindan bele bir qerar verile bilerdi. Eyni zamanda ABŞ-in başqa üsullara el atmaq niyyetinde olmasi da mümkündür. Amerikanin başqa bir teşkilatinin bura gelmesi, yaxud Azerbaycanda fealiyyet gösteren teşkilatlar, siyasi partiyalarla birbaşa işin qurulmasi gündemde ola biler. Yaxin aylarda bunun arxasinda hansi sebebin dayandiği belli olacaq”. R.Nurullayevin sözlerine göre, heç bir halda ABŞ-in Azerbaycanla bağli maraği azalmir. Eksine, ABŞ Azerbaycanda daha ilginc ve maraqli iş görmek isteyir. Azerbaycanda demokratiyanin daha da ireli getmesi üçün hansisa tedbirler plani hazirlayir.

Müsavat başqaninin müavini Arif Hacili İRİ-nin Bakida fealiyyetini dayandirmasini ABŞ-in dövlet siyaseti hesab etmir: “Bu tipli teşkilatlar qrant vasitesile fealiyyet gösterirler. ABŞ sefirliyinin verdiyi melumata göre, layihe teqdim edilmemesi sebebinden onlara vesait ayrilmayib. Düşünmürem ki, bu, ABŞ-in dövlet siyasetidir. Ancaq her halda Respublikaçilar İnstitutunun Azerbaycanda fealliyyet göstermesi yaxşi olardi. Bundan sonraki dövr üçün layiheleri olarsa ve bu institut Azerbaycanda fealiyyetini davam etdirerse, bu, ölkemizin maraqlarina uyğun olar. Ancaq bunun Azerbaycan-Amerika münasibetlerine heç bir aidiyyeti yoxdur”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=36329

share this: facebook

MHP ve CHP-nin seçkilerde ses qazanmaq imkanlari çoxdur

3 November, 2009, 22:31

Razi Nurullayev: “Türkiyenin iki keçmiş prezidentinin partiyasininsa ictimai reye tesir edecek gücde olacağini gözlemirem”

Son aylarda baş verenler Türkiyede hakim partiyanin nüfuzuna ciddi zerbe vurub. İster partiya, isterse de onun rehber şexslerinin reytinqi keskin azalib. Bu erefede Demokrat ve Ana Veten Partiyalari birleşib. Maraqlidir ki, birleşme qurultayi Azerbaycan ve Türkiye bayraqlari altinda keçirilib. Qeyd edek ki, bu partiyalari Türkiyenin iki keçmiş prezidenti Turqut Özal ve Süleyman Demirel yaradib. Ölkeye rehberlik etmiş bu iki şexsin partiyalarinin birleşmesi yaxin gelecekde Türkiyeye ne ved edir?

Meseleye münasibet bildiren politoloq Razi Nurullayevin fikrince, partiyalarin birleşmesi ölkede ab-havani deyişdire biler. Ancaq onlarin ictimai reye tesiri o qeder de böyük olmayacaq: “AKP-nin nüfuzu get-gede düşür. Eyni zamanda bu gün Türkiyenin çox böyük iqtisadi ve siyasi problemleri var. Ölkenin gündeminde Avropa Birliyine üzv olmaq, Qafqazda liderliyi ele keçirmek, Ermenistanla serhedin açilmasi meselesi var. Bütün bunlar Türkiyenin üzerine çox böyük yük qoyub. Son vaxtlar da hem xarici siyaset, hem de dostlarla emekdaşliqda müeyyen sehvlere yol verilir. Başqa partiyalar da fürsetden istifade ederek öz sözlerini demeye çalişirlar. İki keçmiş prezidentin partiyasinin birleşmesi Türkiyede müeyyen siyasi ab-havani deyişdire biler. Ancaq onlarin ictimai reye tesir edecek gücde ola bileceyini gözlemirem. Bu partiyalarin yeniden hakimiyyete qayitmasi bir qeder problemli görsenir”.

Politoloqun fikrince, hazirda MHP ve CHP-nin nüfuzu ve seçkilerde ses qazanmaq imkanlari daha çoxdur: “MHP ve CHP-nin prezident seçkisinde daha çox ses qazanmasi gündemde ola biler. Amma bütün bunlara baxmayaraq hesab edirem ki, Türkiye artiq üzümüze gelen aylarda indiki qeder aktiv siyaset yürüde bilmeyecek. Bu da hem ölke içinde, hem de xaricde indiki hakimiyyetin nüfuzdan düşmesi ile bağlidir”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=35928

share this: facebook

Azerbaycan çerçive müqavilesinin imzalanmasini istemir

3 November, 2009, 12:12

Razi Nurullayev: “Dağliq Qarabağ münaqişesinin helli ile bağli çerçive konvensiyasi imzalanacaği halda Azerbaycanin rolu kiçilir ve Türkiye öne çixir”

Son bir neçe ayda Dağliq Qarabağ münaqişesinin nizamlanmasi istiqametinde müeyyen addimlarin atilacaği ile bağli fikirler dolaşmaqdadir. “Conciliation Resours” (”Bariş ehtiyatlari”) teşkilatinin Qafqaz layiheleri üzre meneceri Lorens Broers münaqişenin nizamlanmasi üzre esaslandirilmiş çerçive sazişinin alti ay ve ya bir ile imzalana bileceyini deyib. Onun fikrince, çerçive sazişinin imzalanmasi hele münaqişenin helli demek deyil. Ancaq bununla sülh prosesi yeni ve helledici merhelesine qedem qoyacaq, siyasi elita münaqişenin nizamlanma prinsipleri ile bağli raziliğa gelecek. Bes ekspertler bu barede ne düşünür?

Deyilenlrle bağli fikirlerini bildiren politoloq Razi Nurullayevin sözlerine göre, çerçive sazişi Azerbaycanin maraqlari temin edilenden sonra imzalana biler: “Türkiye Ermenistan serhedinin açilmasi meselesi Azerbaycanin maraği temin olunmadan hellini tapa bilmez. Çerçive müqavilesi bağlanandan sonra ilk növbede Azerbaycanin Dağliq Qarabağa bağli olmayan erazileri boşaldilmalidir. Sonraki merhelede, bir neçe ilden sonra Qarabağin statusu meselesi hellini tapmalidir. Bu mesele evvelden gündemde olmuşdu. Türkiye hökumeti Azerbaycan terefini bu haqda melumatlandirmişdi. Çünki hele serhedlerin açilmasi ile bağli müqavile imzalanmamişdan evvel Laçin dehlizinde müeyyen ölçme işleri aparilmişdi. Bu da onu demeye esas verirdi ki, Azerbaycan hökumeti ile müeyyen meseleler razilaşdirilib”.

Politoloqun fikrince: “Azerbaycan hökumeti bu çerçive müqavilesinin imzalanmasini istemir. Mehz Dağliq Qarabağin statusu ile olan bir meselenin çerçiveye salinmasi ve bütün meselelerin birge hellini isteyir. Amma bu zaman Ermenistan terefi diger bir meseleni ortaya qoyur. Onlar isteyir ki, Dağliq Qarabağin statusu evvelceden müqavileye salinsin ve imzalansin. Mehz bu iki mesele helle mane olur. Diger terefden Türkiye Dağliq Qarabağ münaqişesinin helli ile bağli lider mövqede çixiş etmekdedir. Dağliq Qarabağ münaqişesinin helli ile bağli çerçive konvensiyasi imzalanacaği halda burda Azerbaycanin rolu kiçilir ve Türkiye öne çixir. Bu baximdan Azerbaycan hökumetinde müeyyen narahatçiliq var”.

Fizze

http://azadliq.az/?p=35776

share this: facebook

Rusiyanin Azerbaycani işğal etmesi gündemde deyil

1 November, 2009

“Belke de Gürcüstan hadiselerinden evvel ve hemin erefede bu mesele müzakire oluna bilerdi”

Razi Nurullayev: “Azerbaycan hökumeti ABŞ ve Avropa dövletlerinden üz döndererek Rusiyaya teref addimlamaq siyasetini yeritmekdedir”

Rusiyanin azerbaycanla serhedde 350 minlik qoşun hisseleri yerleşdirmesi ölkede birmenali qebul edilmir. Bezi ekspertler Rusiyanin heç vaxt Azerbaycani işğal etmek niyyetinden el çekmediyini ve serhedde qoşunlarin toplanmasinin ölke üçün tehlükeli olduğunu deyir. Bele ki, Rusiyanin Şimali Qafqazda kifayet qeder herbi qüvvesinin olmasina baxmayaraq, elave olaraq 350 min herbçinin serhede getirilmesi ilk növbede Azerbaycani hedelemek meqsedi daşiyir. Bes diger politoloqlar nece, bu fikirleri bölüşürlermi?

Politoloq Razi Nurullayevin fikrince, hazirda Rusiyadan Azerbaycana heç bir tehlüke gözlenilmir. Buna sebeb kimi ise o Azerbaycanin şimal qonşusu ile fikir ayiriliğinin olmamasini gösterir: “Deyilenlere tamamile zidd fikirler seslendirmek isteyirem. Hazirda Rusiya terefden Azerbaycanin işğali gözlenilmir. Ümumiyyetle, bele bir mesele gündemde yoxdur. Bu heç de Rusiyanin Gürcüstani işğal etdiyi qeder asan mesele deyil. Belke de Gürcüstan hadiselerinden evvel ve hemin erefede bu mesele müzakire oluna bilerdi. Amma Gürcüstanda baş verenler bele bir meseleni gündemden çixarib. Çünki hem Avropa dövletleri, hem de ABŞ bu mesele ile bağli müeyyen çözümler tapiblar. Ümumiyyetle, Azerbaycanla Rusiya arasinda hele ki, bele bir ciddi fikir ayiriliği, münaqişe doğuracaq meseleler, bir-birini başa düşmemek, düşmek münasibeti yoxdur. Bu baximdan Rusiyanin Azerbaycana tehlüke töretmesi ve onu işğal altina almasi meselesi gündemde ola bilmez”. Politoloqun sözlerine göre, Azerbaycan hökumeti Rusiyanin bütün maraqlarini temin edir, şimal qonşusuna dostluq münasibeti besleyir. Hetta ABŞ ve Avropa dövletlerinden üz döndererek Rusiyaya teref addimlamaq siyasetini yeritmekdedir. Bu sebebden de Rusiyanin Azerbaycan serhedlerine 350 minlik qoşun yiğmasi ve ölkeni işğal etmeye hazirlaşmasi ile bağli beyanatlar bir qeder mentiqe siğmayan meselelerdi. Çünki bu günki real veziyyet bu haqda narahatliğin olmamasindan xeber verir.

Fizze

http://azadliq.az/?p=35481#bookmarks

share this: facebook

Azerbaycan-İran resmi münasibetleri realliqla uzlaşmir

Azerbaycan-İran resmi münasibetleri realliqla uzlaşmir  By Tapdiq Ferhadoğlu
Baki
30/10/2009

Azerbaycan Xalq Cebhesi Partiyasi sedrinin xarici elaqeler üzre müavini Razi Nurullayev hesab edir ki, İran-Azerbaycan münasibetlerinin resmi seviyyesi ile qeyri-resmi seviyyesi bir-birine uyğun deyil. Cenab Nurullayevle müsahibenin tam metnini size teqdim edirik.

Sual: Azerbaycan-İran münasibetlerinin indiki seviyyesine sizin münasibetiniz necedir? Müxalifetin Azerbaycan-İran münasibetlerinde perkspektivlerle bağli fikirleri necedir?

Cavab: Resmi münasibetlerde her iki dövlet dostluq ve mehriban  qonşuluq haqqinda beyanatlar verse de, qeyri-resmi seviyyede bir-birine qarşi hereketler qeyde alinir. Perde arxasinda baş verenler vizial olandan çox ferqlidir. Bu, ondan ibaretdir ki, Azerbaycan ve İran arasinda gizli bir mübarize gedir. İran Azerbaycanin İsraille dostluq etmesinden ve İsrail hökumeti ile elaqeler qurmasindan çox narazidir. Buna eks olaraq Azerbaycan hökumeti de İranin Ermenistan elaqeler qurmasindan, Ermenitanin iqtisadi cehedden güclenmesine kömek etmesinden ve Ermenistan prezidentinin birinci resmi qonaq seviyyesinde qarşilamasinda narazidir.  Hesab edirem ki, İran daha çox dövletçilik tecrübesine malik bir ölke kimi sehv etmeye borclu deyildi ve bu addim İranin Azerbaycana sert bir mesaji kimi deyerlendirile bilerdi.

Sual: İran hökumetinin İranda yaşayan azerbaycanlilara münasibeti ile bağli Azerbaycan müxalifetinin mövqeyi necedi?

Cavab: Efsuslar olsun ki, 1988-ci ilden 2003-cü ile kimi Azerbaycan müxalifeti İranda yaşayan azerbaycanlilarin hüquqlarini müdafie edirdi, bununla bağli kifayet qeder toplantilar keçirirdi, meqaleler yazilirdi. Ancaq sonra ölkede deyişen veziyyet ve müxalifetin özünün durumunun
keskinleşmesi ve resurslardan azad olmasi onu daha öz daxili meseleler diqqet yöneltmeye sövq etdi. Amma bu o demek deyil ki, müxalifet bu meselelerde effektivsizlik gösterir. Azerbaycanda yaşayan 30 milyona soydaşimizin medeni hüquqlari qorunmalidir. Eger Ebülfez Elçibey prezidentliyi döneminde İranda yaşayan azerbaycanlilarin hüquqlarinin müdafiesi hökumetin ve siyasi partiyalarin siyasetinde prioritet idise, hazirda arxa plana keçib. Müxalifetin  demokratiya ve azadliqlarin müdafiesi ile bağli o qeder çox problemleri var ki, Cenubi Azerbaycan meselesi ile meşğul olmağa sadece imkanlari qalmayib.

Sual: AXCP öz lideri ve Azerbaycan Milli Azadliq Herekatinin lideri Ebülfez Elçibeyin ideyalarini, xüsusile de İranda yaşayan azerbaycanlilarla bağli ideyalarini heyata keçirmek üçün gelecekde hansi planlari qurur. Proqraminiz necedir?

Cavab: Hesab etmirem ki, AXCP-nin bununia bağli intensive bir plani var. Ancaq zaman-zaman keçmişde bununla bağli müeyyen proqramlar olub. Bu gün gündemde hemin mesele o qeder de sert şekilde dayanmir. Çünki Azerbaycan özününü dövlet kimi asxlanilmasi ve möhkemlendirilmesi gündemdedir. Azerbaycanda demokratik prosesler gündemdedir. Azerbaycan özü bu qeder problem içinde yaşamaqla ve erazinin 20 faizi işğal altinda olmaqla, yeni bir erazi iddiasina düşmesi onun üçün qeyri-müqabil olardi. Onun üçün
AXCP hazirda öz proqraminda ve mülahizelerinde İrana heç bir erazi iddiasi ireli sürmür. Sadece olaraq partiya hesab edir ki, onlarin medeni hüquqlari qorunmalidir. Bizim bunu görmemeyimiz ise, elbette ki, bizi meyus edir.

http://www.voanews.com/azerbaijani/2009-10-30-voa9.cfm

share this: facebook

Novruz Memmedovun fikirleri mentiqsizdir

29 October, 2009, 0:33

Razi Nurullayev: “Bu seviyyede bir şexsin bele fikir seslendirmesi tamamile qeyri-ciddidir”

Elxan Mehdiyev: “Bu cür recimden bele fikir eşitmek tebiidir”

Prezident Administrasiyasinin beynelxalq elaqeler şöbesinin müdiri Novruz Memmedov “Turan” agentliyine verdiyi müsahibesinde seslendirdiyi bezi fikirler diqqeti celb edib. Azerbaycan-Ermenistan danişiqlarinda raziliğin ne vaxt elde edileceyi ile bağli suala resmi şexse xas olmayan bir terzde cavab veren Memmedov bütün mesuliyyeti ATET-in Minsk qrupununu hemsedr ölkelerinin üzerine qoyub. Maraqlidir ki, bu ölkeleri ermeniprest mövqede günahlandiran şöbe müdiri Rusiya ile bağli bir qeder ferqli fikir bildirib. O, Rusiya prezidentinin daha çox seyler gösterdiyini, Ermenistani inandirmaq üçün müeyyen addimlar atdiğini deyib. Bes Novruz Memmedovun bu kimi tezadli fikirlerine politoloqlar nece baxir? Deyilenlerle bağli politoloqlar Razi Nurullayev ve Elxan Mehdiyevin fikirlerini öyrendik.
- Novruz Memmedov deyib ki, Minsk qrupunun hemsedr ölkeleri Ermenistanin terefindedir. Eger beledirse, Azerbaycan niye Minsk qrupunun buraxilmasi ile bağli mesele qaldirmir? Ümumiyyetle, bele fikirlerin seslendirilmesi ne derecede doğrudur?

Razi Nurullayev:
- Bu bir az ritorik deyilmiş fikir ola biler. Amma eger bu, heqiqeten de dövletin mövqeyidirse, onda bu çox tehlükeli bir tendensiyadir. Hesab etmirem ki, Minsk qrupuna daxil olan bütün dövletler ermeniperest mövqe tuturlar. Ancaq dövlet bunu bilirse ve ermeniperest mövqe tutmaqlarina sübutlari varsa, neden onlarla emekdaşliq edir? Bu artiq mentiqe siğmayan bir yanaşmadir. Eger dövletin bele bir informasiyasi varsa, Minsk qrupu buraxilmasi ve yeniden yaradilmasi, yaxud da tamamile buraxilmasi üçün mesele qaldirmalidir. Ya da Minsk qrupu ile emekdaşliqdan imtina etmelidir. Ancaq Azerbaycan bu emekdaşliqdan imtina etmir. Daimi görüşler davam edirse, onda dövletin hereketlerinde böyük bir mentiqsizlik var. Novruz Memmedov seviyyesinde bir şexsin bele fikir seslendirmesi tamamile qeyri-ciddidir.

Elxan Mehdiyev:
- Hemsedr ölkelerin ermeniperest mövqe olmasini hami bilir. Öten il BMT Baş Assambleyasinda hemsedr ölkeler qetnamenin eleyhine ses verdi. Hetta neytral mövqede de olmadilar. Bu da onlarin bu işde vasiteçi yox, teref olduqlarini gösterdi.

- Novruz Memmedov deyib ki, gedin münaqişenin hellini hemsedr ölkelerden soruşun. Resmi şexsin bele bir fikir bildirmesi ne derecede mentiqlidir?
Razi Nurullayev:
- Bu dövleti temsil eden şexse layiq olmayan ifadelerdi. Dövlet onlar idare edirse, bu cür fikir söylemek mentiqden kenardi. Eger münaqişenin helli barede gedib Amerika ve Rusiyadan soruşacağiqsa, onda onlar gelib burda bizi idare etsin. Novurz Memmedovun tesmil olunduğu hökumet ise hakimiyyetden çekilsin. Bu cür fikirler dövlet xadimine heç cür yaraşmir.
Elxan Mehdiyev:
- Buna birce cavab vere bilerem ki, bu, facienin sonudur. 16 ildir milleti aldada-aldada 2009-ci ile getirib çixaran bir rejim sonda deyir ki, torpaqlarin azad edilmesini gedin ATET-in Minsk qrupundan soruşun. Bu meselenin helli Minsk qrupunun ne missiyasi, ne meqsedi, ne de öhdeliyi deyil. Azerbaycana neftden gelen milyardlarla pullari yollara, körpülere, yalançi qaçqin evlerine ve özlerinin işlerine serf edibler. Ordunu hazirliq veziyyetine getirmeyibler. Ordudaki veziyyeti görürük. Bu cür fikirler söylemek facienin sonudur. Azerbaycani quran, memleketi heçden yaradan türk esgerinin mezari üstünden Türkiye bayrağini götürmek de facienin sonudur. Bundan o terefe artiq heç bir şerhe ehtiyac yoxdur. Bu cür rejimden bele fikir eşitmek tebiidir.

- O bildirib ki, diger hemsedr ölkelerden ferqli olaraq Rusiya daha çox seyler gösterir. Bu fikirle ne derecede razisiniz?
Razi Nurullayev:
- Bu, artiq ritorik deyil, meqsedli şekilde söylenen fikirdi. Bu da ABŞ ve qardaş Türkiyeye qarşi Azerbaycan hökumetinin sergilediyi mövqeden ireli gelen bir tendensiyadir. Çünki artiq beynelxalq alem Azerbaycandaki qanunsuzluqlara göz yummaq fikrinde deyil. Azerbaycanda demokratik proseslerin süretlenmesi, insanlarin serbest toplaşmaq azadliği temin edilmesi, insan hüquqlari ile elaqeli konkret addimlarin atilmasi ile bağli tezyiqelr artir. Bu da hakimiyyete serf etmir. Yeqin bu sebebden Azerbaycanla Rusiya arasinda müeyyen razilaşmalar olub. Rusiya Azerbaycani bu cür tepkilerden ve demokratiya mesaclarindan qorumağa söz verib. Eyni zamanda Dağliq Qarabağ münaqişesinin helli ile bağli müeyyen seyler göstereceyini ve müsbet helline nail olacağini bildirib. Bunun üçün de Azerbaycan Novruz Memmedovun timsalinda Rusiyaya daha da yaxinlaşmağimiz barede mesaclar seslendirmekdedir.

Elxan Mehdiyev:
- Bu tam tecrübesiz ve savadsiz fikirlerdi. Bir terefden deyir ki, Minsk qrupu hemsedr ölkelerinin hamisi ermenilerin terefindedir. Diger terefden bu cür fikir söylemesi tam ziddiyyet teşkil edir. Minsk qrupu hemsedrleri hemişe bildirir ki, Qarabağ yegane meseledir ki, orada Amerika ile Rusiya arasinda yekdil fikir var. Yeni onlarin hamisi bu meselede ermeni terefine simpatiya ile yanaşir. Rusiya ile Amerika arasinda veziyyet ne qeder gerginleşse de, yene bu mesele ile bağli görüşler keçirib eyni fikirde olduğunu bildirirdiler. Bu da hemin simpatiyadan ireli gelirdi. Eger Rusiya terefi semimidirse, onda ne üçün 16 ildir torpaqlar işğal altindadir?

Fizze

http://azadliq.az/?p=34952

share this: facebook